در ایام دانشجویی که مسئول بسیج دانشگاه بودم یک سری یادداشت کوتاه درمورد تجربیاتم، در گروه مسئولین بسیج دانشجویی کشور منتشر می کردم. به نظرم نکاتی کاربردی بود و برای عموم بچه های فعال دانشجویی می تواند مفید باشد. یارده مورد آنها را بازنویسی کردم و در سایت گذاشتم. موارد دیگری هم که با آنها درگیر بودیم را فعلا لیست می کنم تا بعدا ببینم کی فرصت می شود که بیشتر بپردازم:
۱۲ـ دستورهای معنوی:
برای دستورهای معنوی بررسی کنیم ببینم حضرت آقا در دیدارهای دانشجویی، چه توصیه هایی کرده اند.
۱۳ـ رصد اخبار:
برای رصد اخبار، زمان مشخص داشته باشیم و وقت مان را در طول روز تلف چک کردن پیام رسان ها نکنیم. حواس مان باشد که هر رسانه، خط فکری خاص خود را دارد. در کنار پایگاه های خبری، حواس مان به دنبال کردن چهره های مهم هم باشد.
۱۴ـ تنظیم اولویت ها:
اینکه بین این همه مسائل دانشگاه و کشور، اولویت نقش آفرینی تشکل چگونه باید تنظیم شود، کار پیچیده ای به نظر می رسد. کار را سخت نباید گرفت… بیّنات خط امام و آقا روشن است. گاهی مشکل ما از جرأت نداشتن است. یک تشکل دانشجویی، نه یک اندیشکده است که بخواهد کارهای عمیق کند و نه یک رسانه که صرفا بخواهد سر و صدا کند بلکه باید دنبال حل مشکل مردم باشد و این نیاز به پیگیری دارد.
از طرفی اگر خالصانه جهاد کنیم، وعده داده شده که هدایت می شویم: «وَ الَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ [ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺧﺸﻨﻮﺩﻱ] ﻣﺎ [ﺑﺎ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ] ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ، ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ [ﺭﺍﻩ ﺭﺷﺪ، ﺳﻌﺎﺩﺕ، ﻛﻤﺎﻝ، ﻛﺮﺍﻣﺖ، ﺑﻬﺸﺖ ﻭ ﻣﻘﺎم ﻗﺮﺏ] ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻧﻴﻜﻮﻛﺎﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ.» (العنکبوت، ۶٩)
۱۵ـ مدیریت خرد و مدیریت کلان:
مسئول تشکل، در جایگاه مدیریت کلان قرار دارد؛ خیلی نباید در جزئیات کار بچه ها دخالت کند و از آنها سلب اختیار کند. باید حواسش به چهارچوب های کلان مجموعه مثل اخلاق مداری، مسائل فکری، رویکردهای کلان، مباحث ساختاری، روابط خارجی و … باشد.
۱۶ـ آیا واقعا فعالیت های ما اثری دارد؟
فعالیت های ما علاوه بر اثرات تربیتی بر بچه های مجموعه (تربیت کادر)، از طریق سازوکارهای گفتمان سازی، مطالبه گری و مسئله محوری، در شعاع دانشگاه و کشور و حتی جهانی می تواند مؤثر باشد.
۱۷ـ تشکل جذاب:
این فقط افراد نیستند که می توانند جذاب باشند. تشکل هم می تواند جذاب باشد یا نباشد: نوع روابط، برنامه ها و … .
۱۸ـ الگو می خواهیم:
باید متناسب با سطوح مختلف مجموعه، الگوهایی مقابل چشم داشته باشیم از معصومین علیهم السلام گرفته تا شهدای دانشجویی انقلاب اسلامی مثل شهید دیالمه یا شهید علم الهدی.
۱۹ـ روی هوا نمی شود همفکری کرد!
برای اینکه افکارمان به هم نزدیک شود باید وقت بگذاریم و مخ هم دیگر را تیلیت کنیم. بدون وقت گذاری نمی شود انتظار داشت که حین کار، اختلاف نداشته باشیم.
۲۰ـ حقوقدان:
مسئولین مرکزی تشکل باید قوانین دانشگاه (تشکل ها، نشریات، شورای فرهنگی و …) را چند بار خوانده باشند.
۲۱ـ محور اجماع بودن:
برای اینکه مسئول تشکل، محور اجماع بچه ها باشد، نیاز به زحمت دارد… اخلاق خوب می خواهد و غنای فکری. باید قبل جلسات، با مشورت گرفتن، دست خود را پر کرده باشد.
۲۲ـ درخت ذهنی:
گاهی یادداشت کردن به صورت درخت ذهنی، بهتر از یادداشت کردن به صورت پشت سرهم است.
۲۳ـ هشت پهلوان به جای یک سوپرمن:
اینکه مسئول تشکل از اقتدارگرایی خود کم کند و مثلا به سمت شورایی شدن تصمیمات یا گردش بهتر اطلاعات یا تفویض بهتر اختیارات برود، باعث می شود که خروجی های قوی انسانی مجموعه، بیشتر شود.
۲۴ـ این کار منه!؟
همیشه مسئول تشکل در مواجه شدن با کارهایی که می خواهد انجام دهد باید این سوال را بپرسد که آیا واقعا این کار من هست!؟ یا می توانم آن را تفویض کنم. چه کارهایی هست که فقط من می توانم یا باید انجام دهم!؟
۲۵ـ تشکل بی در و پیکر نیست:
مسئول تشکل لازم هست که جو فکری و روابط خارجی مجموعه را رصد داشته باشد تا مانع آلوده شدن مجموعه شود.
۲۶ـ ارتباط با مسئولین:
اگر نتوانسته اید جریان اجتماعی مؤثری در دانشگاه ایجاد کنید، انتظار نداشته باشید که مسئولین دانشگاه و … خیلی جدی تان بگیرند. مگر اینکه بخواهید آویزان شوید… .
۲۷ـ بهره وری جلسات:
گاهی اوقات باید روند جلسات را بررسی کرد و درمورد افزایش بهره وری آنها فکر کرد. چه اقداماتی در قبل و حین و بعد جلسات باید اتفاق بیفتد تا بهره وری جلسات بیشتر شود؟ چگونه می توان باعث بروز بیشتر خلاقیت بچه ها در جلسات شد؟ جلسات نباید فرسایشی شود.
۲۸ـ تفاوت ها:
قرار نیست ما همیشه با آدم هایی در ارتباط باشیم که تیپ شان مثل ما باشد. باید یاد بگیریم که با تیپ های مختلف چگونه مواجه شویم. معمولا همه از باادب بودن خوش شان می آید.
۲۹ـ بایگانی:
یک بایگانی خوب، برای مجموعه دانشجویی که مدام اعضایش در حال تغییر است، کمک خوبی است. لازم نیست که همه چیز را نگهداریم. اسناد مهم، فیلم ها و عکس های گزیده برنامه ها، نشریات دانشجویی و … .
۳۰ـ چشم بیدار:
لازم هست بچه های مجموعه توجیه شوند که تحرکات آدم ها و جریانات را سریع به اطلاع مرکزیت مجموعه برسانند. لازم هست برای این کار بستری مثل پیامک مشخص شده باشد. می شود مواردی را که واقعا لازم هست بچه ها نسبت به آنها حساس باشند، لیست کرد.
۳۱ـ ظریف کاری:
در کارهای دانشجویی، ظریف کاری مهم است؛ تمیز بودن ساختمان ها، هنری بودن پوسترها و بردها، نظم و اجرای همایش ها و دوره ها و … .
۳۲ـ گردش اطلاعات:
محرمانگی های الکی را باید کنار گذاشت. نمی شود اطلاعات لازم را به بچه ها نداد و بعد انتظار داشت که تصمیم و همراهی لازم را داشته باشند.
۳۳ـ ثبت و نگهداری تجربیات:
معمولا همه در آخر مسئولیت شان می گویند ای کاش زودتر می دانشتم. شما کاری کنید که نفر بعدی این را کمتر بگوید. اگر مکتوب کردن برای تان سخت هست، صوت ضبط کنید.
۳۴ـ ازدواج تشکیلاتی:
اگر این چنین مواردی پیش آمد لازم هست به اعضای متأهل و پخته مجموعه ارجاع شود.
۳۵ـ نگاه جبهه ای:
منصفانه نیست که بگوییم ما تنها نیروهای حزب اللهی دانشگاه هستیم؛ بقیه را هم سعی کنیم به رسمیت بشناسیم. گاهی می شود تقسیم کار شفاف داشت. ارتباطات نباید منجر به از دست رفتن هویت مان شود.
۳۶ـ روحانیت:
به روحانی عالم و انقلابی و زمان شناس و اهل ارتباط با جوان، واقعا نیاز داریم.
۳۷ـ مهارت:
قرار نیست کارهای تشکلی همه اوقات غیردرسی ما را پر کند. در کنار درس و کارهای تشکلی می شود در ایام دانشگاه، مهارت (نرم افزاری، زبان، هنری و…) یاد گرفت. کمک به کسب درآمد هم می کند.
۳۸ـ نشاط:
باید برای نشاط بچه ها هم برنامه داشت. ورزش نباید فراموش شود. گاهی کوه و طبیعت گردی هم می چسبد.
۳۹. اردوی تشکیلاتی:
برگزاری اردو های آموزشی ـ مهارتی در فرصت بین دو نیمسال یا تابستان، فرصتی برای بازیابی و همفکری تشکیلات است. هم فضای اردو باعث نشاط و ارتباط بهتر اعضا می شود و هم تمرکز ایجاد شده کمک می کند بخشی از امور فکری و برنامه ریزی را بتوانیم جلو ببریم.
۴۰. هدایت تحصیلی و زندگی:
معمولا بچه ها در انتخاب رشته و مسیر زندگی شان دقت نداشته اند. باید برای ادامه مسیر زندگی بچه ها راهنمایی شان کرد. مجموعه باید برای این ابعاد هم دغدغه داشته باشد.
۴۱. انقلابی ماندن:
انقلابی بودن فقط محدود به ایام حضور در تشکل نیست. پس از دانشگاه هم باید انقلابی بود. انقلابی بودن الزاما به معنای طلبه شدن یا سپاهی شدن نیست. به اندازه همه مسائل جمهوری اسلامی، کار برای انقلاب هست. باید خودمان را بشناسیم و دنبال حل مسائل انقلاب باشیم.
۴۲. ادوار:
نسل های قبل یک مجموعه هم می توانند با کمک شان باعث حفظ خط رشد مجموعه شوند و هم می توانند با دخالت های نابجا باعث تفرقه در مجموعه شوند.
۴۳. راز ماندگاری:
… فَأَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَاءً وَ أَمَّا مَا یَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الْأَرْضِ کَذَٰلِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ. … ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﻛﻒِ [ﺭﻭﻱ ﺳﻴﻞ ﻭ ﺭﻭﻱ ﻓﻠﺰ ﮔﺪﺍﺧﺘﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻛﻨﺎﺭﻱ ﺭﻓﺘﻪ] ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﺘﻠﺎﺷﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ، ﻭ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ [ﭼﻮﻥ ﺁﺏ ﻭ ﻓﻠﺰ ﺧﺎﻟﺺ] ﺑﻪ ﻣﺮﺩم ﺳﻮﺩ ﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪ، ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ. ﺧﺪﺍ ﻣَﺜَﻞ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ [ﺗﺎ ﻣﺮﺩم ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺣﻖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﻃﻞ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ.] (الرعد، ۱۷)
کار مفید برای مردم، ماندگار است.
[پایان]
